Giá thành sản phẩm là gì? 6 cách tính giá thành sản phẩm hiệu quả, chính xác nhất

Trong quá trình sản xuất và kinh doanh, việc hiểu rõ giá thành là gì và nắm vững các cách tính toán chính xác sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, định giá bán phù hợp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khái niệm giá thành sản phẩm và 6 cách tính giá thành phổ biến hiện nay.

Giá thành sản phẩm là gì?

Giá thành sản phẩm là toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất và hoàn thành một sản phẩm cụ thể nào đó, sẵn sàng bán ra thị trường. Trong đó, loại giá này sẽ bao gồm mọi chi phí liên quan đến sản xuất như nguyên liệu, nhân công, chi phí quản lý, hao phí,… nhưng không bao gồm lợi nhuận.

Giá thành sản xuất sản phẩm được cấu tạo bởi 3 yếu tố chính:

• Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Là chi phí nguyên vật liệu dùng để tạo ra sản phẩm.
• Chi phí nhân công trực tiếp: Là tiền lương cho các nhân công trực tiếp sản xuất ra sản phẩm.
• Chi phí sản xuất chung: Là các chi phí liên quan đến việc tạo ra sản phẩm như chi phi điện nước, nhân viên quản lý bộ phận, phân xưởng,…

Ví dụ, một doanh nghiệp chuyên sản xuất gia dụng inox, để hoàn thiện một chiếc nồi lẩu inox thì họ cần phải chi trả:

• 85.000VNĐ cho các nguyên vật liệu: inox, tay cầm, nắp nồi – đây là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
• 20.000VNĐ cho tiền công lắp ráp, hàn và đánh bóng – đây là chi phí nhân công trực tiếp.
• 15.000VNĐ cho các chi phí khác: điện, nước, khấu hao máy móc,… – đây là chi phí sản xuất chung.

Như vậy, giá thành sản xuất sản phẩm của một chiếc nồi lẩu inox sẽ là 120.000VNĐ.

Ý nghĩa của giá sản phẩm

Giá thành của sản phẩm không chỉ là chỉ tiêu kinh tế quan trọng, mà còn có ý nghĩa đặc biệt:

• Là cơ sở để định mức giá phù hợp cho sản phẩm: Nhằm đảm bảo đạt được lợi nhuận như mong muốn và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
• Là công cụ đánh giá hiệu quả sản xuất, kinh doanh: Giúp doanh nghiệp nhận biết các điểm bất hợp lý trong quá trình sản xuất, từ đó đưa ra hướng điều chỉnh kịp thời.
• Là thước đo mức tiêu hao chi phí trong quá trình sản xuất: Giúp doanh nghiệp phát hiện và kiểm soát các chi phí phát sinh bất thường.

Phân loại giá thành của sản phẩm

Giá sản phẩm được phân loại dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau, dưới đây là hai cách phân loại phổ biến hiện nay:

Phân loại theo thời điểm và nguồn số liệu

• Giá thành kế hoạch: Là loại giá thành được tính toán trước khi bắt đầu sản xuất.
• Giá thành định mức: Là loại giá thành được tính toán dựa trên cơ sở định mức chi phí (như nguyên vật liệu, nhân công, máy móc,…).
• Giá thành thực tế: Là loại giá thành được tính toán sau khi kết thúc một chu kỳ sản xuất, phản ánh đầy đủ chi phí thực tế phát sinh để sản xuất ra một sản phẩm hoàn thiện.

Phân loại theo phạm vi tính giá thành

• Giá thành của sản phẩm hoàn chỉnh: Là tất cả chi phí tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh và có đủ điều kiện tiêu thụ.
• Giá thành bán thành phẩm: Là chi phí cho sản phẩm chưa hoàn thiện, cần tiếp tục gia công để cho ra sản phẩm cuối cùng.

Mời bạn đọc tham khảo thêm: Bán hàng offline là gì? Bán hàng online và offline có gì khác nhau?

Quy trình tính giá thành sản phẩm

Tính giá thành của sản phẩm là quá trình tổng hợp, phân tích và phân bổ chi phí nhằm xác định chi phí thực tế để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm. Quy trình này thường bao gồm 6 bước:

• Bước 1: Xác định đối tượng tính giá thành, ví dụ doanh nghiệp cần tính giá thành cho từng mã sản phẩm, lô hàng, hay dây chuyền sản xuất,…
• Bước 2: Thu thập và phân loại chi phí, ở bước này, doanh nghiệp cần tách biệt rõ ràng chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp để phân bổ chính xác.
• Bước 3: Phân bổ chi phí gián tiếp (chi phí sản xuất chung), và phương pháp phân bổ hiệu quả nhất là theo giờ công lao động, theo khối lượng sản phẩm, theo máy giờ,…
• Bước 4: Sau khi phân bổ, tổng hợp toàn bộ chi phí trực tiếp và gián tiếp theo đối tượng đã xác định ở bước 1.
• Bước 5: Doanh nghiệp lựa chọn cách thức tính giá thành để tính giá thành đơn vị sản phẩm.
• Bước 6: Lập bảng tính giá thành chi tiết.

6 cách tính giá thành sản phẩm chính xác nhất

Để lựa chọn được cách thức tính giá thành phù hợp, trong phần này, chúng tôi sẽ tiếp tục gợi ý đến bạn 6 cách tính giá thành của sản phẩm hiệu quả và chính xác nhất. Cụ thể như sau:

Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng

Phương pháp này sẽ phù hợp với các sản phẩm mang tính chất cá biệt, hoặc sản xuất theo yêu cầu. Thường áp dụng cho các ngành xây dựng, in ấn, quảng cáo, công ty cơ khí chế tạo thiết bị theo dự án, hoặc doanh nghiệp may đo theo yêu cầu,… Công thức tính sẽ là:

Giá thành đơn hàng = Tổng chi phí nguyên vật liệu + nhân công + sản xuất chung liên quan đến đơn hàng đó.

Phương pháp tính giá thành trực tiếp cho sản phẩm

Phương pháp dành cho những doanh nghiệp sản xuất một loại sản phẩm như nước đóng chai, xi măng, gạch,… và có quy trình đơn giản. Công thức tính sẽ là:

Giá thành 1 đơn vị sản phẩm = Tổng chi phí sản xuất / Số lượng sản phẩm hoàn thành.

Phương pháp hệ số

Nghĩa là tính giá thành dựa trên hệ số quy đổi các sản phẩm về một đơn vị chuẩn, được dùng cho các doanh nghiệp có quy trình sản xuất ra nhiều loại sản phẩm cùng lúc. Thường áp dụng cho các ngành dầu khí, thực phẩm, chế biến nông sản,… Công thức tính sẽ là:

Giá thành của sản phẩm A = Tổng chi phí x Hệ số A / Tổng hệ số các sản phẩm.

Phương pháp tỷ lệ (định mức)

Nghĩa là tính giá thành dựa trên định mức chi phí đã được thiết lập từ trước. Phương pháp này giúp doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát chi phí và nhanh chóng phát hiện ra những sai lệch. Tuy nhiên, chỉ áp dụng cho những doanh nghiệp có quy trình sản xuất ổn định.

Phương pháp phân bước (công đoạn)

Nghĩa là tính giá thành theo từng công đoạn sản xuất, sau đó cộng dồn để ra giá thành sản phẩm cuối cùng. Phương pháp dành cho các doanh nghiệp có sản phẩm trải qua nhiều bước gia công, công thức tính sẽ là:

Giá thành sản phẩm = Tổng giá thành ở từng bước + Chi phí chuyển tiếp.

Phương pháp giản đơn

Đúng như tên gọi, phương pháp dùng cho các doanh nghiệp nhỏ và có quy trình sản xuất đơn giản. Chỉ cần tổng cộng chi phí rồi trừ phần dở dang để ra giá thành, công thức sẽ là:

Tổng giá thành sản phẩm = Chi phí đầu kỳ + Chi phí phát sinh trong kỳ – Giá trị sản phẩm dang dở cuối kỳ.

Hữu ích dành cho bạn: 12 mặt hàng và dịch vụ kinh doanh mùa mưa đông khách, lời nhiều.

Câu hỏi thường gặp

Sau đây sẽ là một số câu hỏi thường gặp mà Inox HPT đã tổng hợp, hãy cùng theo dõi để không bỏ lỡ những kiến thức hữu ích nhé!

Giá thành và giá bán có phải là một?

Câu trả lời là: “Không”, giá thành là chi phí để sản xuất ra sản phẩm hoàn chỉnh, còn giá bán là giá mà doanh nghiệp chào bán trên thị trường. Thông thường, giá bán sẽ cao hơn giá thành nhằm đảm bảo lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Có thể sử dụng Excel để tính giá thành không?

Câu trả lời là: “Có”, đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì có thể lập bảng tính bằng Excel để tính giá thành. Nhưng nếu là các doanh nghiệp lớn, thì nên sử dụng các phần mềm uy tín để đảm bảo độ chính xác.

Sản phẩm dở dang có được tính vào giá thành không?

Câu trả lời là: “Có”, bởi khi tính giá thành, doanh nghiệp cần tính giá trị sản phẩm dở dang ở đầu kỳ và cuối kỳ để phân bổ chi phí vào thành phẩm hoàn chỉnh một cách chính xác.

Tóm lại, việc tính đúng giá thành sản phẩm sẽ là nền tảng để đảm bảo lợi nhuận và sự phát triển lâu dài cho doanh nghiệp. Hy vọng những chia sẻ vừa rồi, sẽ giúp bạn hiểu rõ về giá thành và chọn được phương pháp phù hợp với doanh nghiệp của mình để nâng cao năng lực quản trị chi phí.